سندروم «توتون» در مرز

سندروم «توتون» در مرز

موضوع تشدید اقدامات امنیتی در مرز تاجیکستان – افغانستان و قبل از همه در بدخشان ، در گفتگوی تلفنی حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان و امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان بررسی شد. این دومین گفتگوی تلفنی دو رئیس جمهور طی دو هفته اخیر است. قبلاً کرزای به درخواست رحمان، واحدهای اضافی ارتشی را برای تحکیم این بخش از مرز مشترک به آنجا اعزام کرده بود. بنا به اطلاعات مرکز تحقیقات استراتژیک وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان ، در تنگه « وارسیچ» در شهرستان بدخشان افغانستان تا هزار شبه نظامی افغانی متمرکز شده اند که « سعی کردند به خاک تاجیکستان نفوذ کنند و اوضاع در آنجا را بی ثبات سازند ».

پطر گونچاروف در این باره چنین می نویسد: کارشناسان تاجیکی این درگیری را جنگ « توتون» می نامند، یعنی جنگ بر سر برقراری کنترل بر مسیر های قاچاق موادمخدر. آنهم در سودآورترین بخش آن. طالب آیمبکوف ، فرمانده صحرایی سابق اپوزیسیون تاجیکستان و سرهنگ نیروهای مرزبانی تاجیکستان و فرمانده دسته مرزبانی در بدخشان کوهستانی را قهرمان اصلی درگیری بدخشان می نامند. آیمبکوف قول داد که در صورت تلاش مقامات رسمی جهت دستگیری او، از افغان ها کمک بخواهد. بعید نیست که طالب آیمبکوف همین کار راهم کرده باشد و باید همانا در افغانستان بدنبال او گشت .

فریدون عثمانوف کارشناس تاجیک در مسائل آسیای مرکزی در اینباره گفت: طالب آیمبکوف طی سالهای طولانی در این بخش مرز تاجیکستان کار می کرد و خواه ناخواه با طرف افغانی همکاری می کرد. به این دلیل اساس آن وجود دارد تا فرض شود که او از تماس ها نه تنها با مرزبانان افغانی برخوردار بوده، بلکه با گروهبندی های جداگانه افغانی نیز آشنا بوده است. به این دلیل، می توان حدس زد که او برای نجات جان خودش پناه گرفتن در افغانستان را ترجیح داده باشد .

آنطور که پیداست،این بخش از مرز بطور مشترک توسط مرزبانان هر دو کشور از نظر عبور مواد مخدر بخوبی« مطالعه شده است». عبدل هادی خالد سرهنگ افغانی و معاون سابق وزیر کشور افغانستان در اینباره گفت: مافیای موادمخدر از طرف تاجیکستان و از طرف ما بحد زیاد نیرومند است و بطور گسترده ای در تمام جنبه ها رواج یافته است – هم در سطح اجتماعی و هم در سطح عالی. ساختارهای عالی قدرت مستقیماً در عملیات مربوط به موادمخدر شرکت دارند. همزمان، بین آنها در تمام سطوح کنترل بر قاچاق موادمخدر - بر وارد کردن و خارج کردن آن رقابت شدید جریان دارد .

به نوشته سایت افغانی « روحی» امامعلی رحمان، رئیس جهور تاجیکستان فهرست اعضای مافیای موادمخدر در بدخشان افغانی و از جمله در محله « ایشکاشیم» را برای حامد کرزای ارسال کرد. در بین آنها شخصی « از ردیف اول» قرار دارد. در بین اطرافیان نزدیک کرزای در رابطه با این « شخص» یک وضعیت جنجالی شکل گرفت. کسانی خواستار دستگیری او شدند و عده ای دیگر مخالفت شدید خود را با دستگیری او ابراز کردند. هنوز تصمیمی در اینباره اتخاذ نشده است. اما آشکار است که رقابت جدی بر سر تقسیم عرصه نفوذ در نقاط عبور « توتون» در مرز آغاز شده است . برای رفع این مسأله باید دو کشور تلاش های خود را باهم متحد سازند.