مذاکرات "ناتمام" بغداد و میزبانی مسکو

مذاکرات ایران و گروه "1+5" در حالی در شهر بغداد به پایان رسید که طرف ایرانی این مذاکرات را "ناتمام" خواند و دو طرف تنها برای برگزاری مذاکرات آتی در شهر مسکو توافق کردند.مهم ترین مساله مطرح شده در مذاکرات بغداد، ارایه طرح جدیدی از سوی قدرت های بزرگ جهانی به ایران درباره غنی سازی 20 درصدی بود. به گفته "مایکل مان" سخنگوی کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، "این طرح شامل نگرانی های جامعه جهانی از فعالیت های هسته ای ایران به ویژه غنی سازی 20 درصدی در ایران می شود".

اما آنچه که سایر دیپلمات ها و مقامات نزدیک به گفت و گوهای ایران و گروه "1+5" اعلام کردند این است که براساس این طرح، ایران باید غنی سازی 20 درصدی را در سایت "فردو" در نزدیکی شهر قم در مرکز ایران، متوقف کند و در عوض، طرف مقابل نیز سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران را تامین کرده و در ایمنی تاسیسات هسته ای به ایران کمک می کند. همچنین براساس این طرح، قطعات یدکی مورد نیاز هواپیماهای مسافربری و رادیودارو نیز در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. رآکتور تحقیقاتی تهران نیاز به 120 کیلوگرم سوخت دارد تا بتواند رادیوداروی مورد نیاز نزدیک به 800 هزار نفر از بیماران سرطانی در ایران را تامین کند.

مقامات ایرانی در طول دور دوم از مذاکرات بغداد این طرح را رد کرده و آن را "تاریخ گذشته"، "نامتوازن" و "طرحی که جامع نیست" خواندند. هیات ایرانی همچنین طرحی در پنج محور شامل موضوعات "هسته ای" و "غیر هسته ای" به طرف مقابل ارایه داد. خبرگزاری "ایرنا"، خبرگزاری رسمی دولت ایران با انتشار گزارشی از مذاکرات بغداد اعلام کرد مقامات حاضر در گروه "1+5" قادر به گرفتن "تصمیمات بزرگ" نیستند و لازم است تا سطح هیات های شرکت کننده در مذاکرات ارتقاء یابد.
البته کاترین اشتون مذاکره کننده اصلی گروه "1+5" در نشست خبری خود پس از پایان سه دور مذاکره فشرده با "سعید جلیلی" دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت که "پیشرفت رایزنی‌ها، در مذاكرات طرفین مشهود است و هنوز هم میان دو طرف "زمینه های مشترك" وجود دارد". به نظر مسوول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا با این حال اختلافات مهمی در مباحثات بین ایران و گروه "1+5" به جا ماند و"برای حل و فصل این موضوع به نشست‌های این چنینی" نیازوجود دارد.

این گونه به نظر می رسد ایران خواستار به رسمیت شناختن حق خود در غنی‌سازی اورانیوم مطابق با بند چهارم از معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای -NPT- است كه تا کنون آمریکایی ها و برخی از اعضای اروپایی حاضر در گروه "1+5" نسبت به این موضوع با بی میلی رفتار کرده اند.
در همین حال گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که روز جمعه 26 مه درباره فعالیت های هسته ای ایران منتشر شد، نشان می دهد که در سایت "فردو" غنی سازی اورانیوم تا 27 درصد صورت گرفته است. ایران این موضوع را ناشی از "اختلالات فنی" دانسته است، ولی به نظر نمی رسد که این پاسخ بتواند اعضای گروه "1+5" را در مورد ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه های هسته ای ایران قانع کند.
"علی اصغر سلطانیه" نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در این رابطه گفته است که "برجسته سازی و سیاسی كردن یك موضوع فنی، نشان دهنده تلاش برخی برای مخدوش كردن فضای همكاری سازنده ایران و آژانس است".

تهران همچنین اعلام کرده است تا زمانی که با آژانس بین المللی انرژی اتمی به یک مدالیته جامع همکاری دست نیابد، اجازه دسترسی بازرسان بین المللی را به سایت نظامی "پارچین" در جنوب شرقی تهران نخواهد داد. تمامی شواهد نشان می دهد که برای نتیجه بخشی مذاکرات مسکو انعطاف پذیری بیشتری از سوی ایران و برخی از طرف های گروه "1+5" نیاز است تا یک توافق اصولی بر سر ادامه فعالیت های هسته ای ایران به وجود بیاید. به نظر می رسد با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و ایران، در صورتی که در مذاکرات مسکو توافقی اصولی صورت نگیرد، گرفتن
"تصمیمات بزرگ" دشوار خواهد شد و راه برای رسیدن به توافقی که به این بن بست 9 ساله پایان دهد، به سال های آتی موکول خواهد کرد.

تا مذاکرات مسکو نزدیک به سه هفته باقی مانده و باید صبر کرد و دید که میزبانی یکی از اعضای اصلی مذاکرات ایران و گروه "1+5" می تواند گره گشای این مساله مهم بین المللی به صورت برد- برد باشد یا نه.

خبرگزاری «ریا نووستی