خودسوزی جوانی که موج "بهار عربی

خودسوزی جوانی که موج "بهار عربی" را به راه انداخت

1391 / 10 / 26

 

موج "بهار عربی" که بیش از دو سال است در کشورهای مختلف جهان عرب آغاز شده و روز به روز دامنه آن در حال گسترش یافتن است و به دیگر کشورهای عربی کشیده می شود، در کشور تونس شروع شد.

از آغاز انقلاب تا وقوع آن

قیام تونس که بعدها "انقلاب یاس" نام گرفت، در ماه دسامبر سال 2010 میلادی با خودسوزی یک جوان تحصیل کرده که به دلیل بیکاری به فروختن سبزیجات و میوه روی آورده بود، آغاز شد. پس از این خودسوزی جوان تونسی که "محمد بوعزیزی" نام داشت، جرقه اولیه قیام مردم علیه رژیم دیکتاتوری "زین العابدین بن علی" که چند دهه بر کرسی قدرت تکیه زده بود، زده شد.

از فردا خودسوزی "محمد بوعزیزی"، سلسله ‌ای از تظاهرات‌ های خیابانی در تونس آغاز گردید و همه روزه ادامه داشت و روز به روز بر دامنه آن افزوده می شد از همین رو نیروهای حکومتی تونس با هدف کنترل اوضاع به مردم حمله می کردند. بالاخره در 14 ژانویه 2011 میلادی، پس از کشته ‌شدن ده‌ها معترض، "بن علی" ابتدا دولت و مجلس را منحل کرد و سپس از قدرت کنار رفت.

کنار رفتن "بن علی" و روی کار آمدن "الغنوشی"

"زین العابدین بن علی" که به اذعان اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان مسائل عرب، وی بی عرضه ترین حاکم عرب در دوران معاصر به شمار می رفت، جای خود را به طور موقت به "محمد الغنوشی" نخست ‌وزیر تونس سپرد. خود "بن علی" هم به همراه خانواده ‌اش به عربستان سعودی گریخت و در آنجا درخواست پناهندگی کرد و آل سعود هم با درخواست وی موافقت کرد.

چندی بعد از خروج "بن علی"، "راشد الغنوشی" رهبر اسلامگرایان تونس که 20 سال در تبعید در خارج از تونس بسر می‌برد، با 70 تن از مخالفان رژیم سابق به تونس بازگشت و مورد استقبال مردم قرار گرفت. الغنوشی بلافاصله پس از بازگشت، یک حزب اسلامی بنام "حزب النهضة" را تاسیس کرد. هواداران وی در اولین انتخابات تونس بعد از تغییر رژیم پیروز شدند.

اندیشه های سیاسی "راشد الغنوشی"

برخی رسانه ها به "راشد الغنوشی" لقب "آیت الله خمینی" را دادند، اما وی بلافاصله بعد از بازگشت به تونس طی مصاحبه ای مخالفت شدید خود با دادن این لقب به وی را اعلام کرد. الغنوشی دارای اندیشه اسلامی معتدل است. برخی کارشناسان اندیشه های وی را برگرفته از جنبش "اخوان المسلمین" می دانند و در واقع "حزب النهضة" را شاخه اخوان المسلمین در تونس می دانند.

"راشد الغنوشی" هم در مصاحبه های مختلفی اعلام کرده که مایل است تونس حکومتی شبیه به ترکیه داشته باشد. مخالفان الغنوشی دو دسته اند. سکولارها وی را اسلامگرای افراطی می نامند و اسلامگرایان افراطی هم وی را دارای اندیشه اسلام آمریکایی می دانند. اما در مجموع می توان وی را از مدافعان "اسلام سیاسی" یعنی موافقان تشکیل "حکومت اسلامی" دانست.

نگاهی به اولین انتخابات پس از انقلاب تونس

23 اکتبر 2011 میلادی (1390) حدود 11 میلیون تونسی برای اولین بار از زمان انقلاب در تونس، پای صندوق‌های رای رفتند تا به یک مجلس ملی شامل 217 کرسی رای دهند. این کرسی‌ها از جمله شامل 18 کرسی است که نماینده بیش از یک میلیون تونسی ساکن خارج از کشور است. نقش اصلی مجلس ملی نوشتن یک قانون اساسی جدید برای تونس است.

جنبش اسلامگرای "النهضة" متعلق به "راشد الغنوشی" با کسب 42 درصد آرا، پیروز اولین انتخابات تونس جدید شد. "النهضة" در اصل، سه برابر حزبی که بعد از آن قرار گرفت، کرسی کسب کرد. از بین ده‌ها فهرست، در واقع پنج رقابت کننده اصلی وجود داشت: 1 - حزب النهضه؛ 2 - کنگره جمهوری؛ 3 - گروه کار و آزادی؛ 4 - حزب دمکراتیک پیشرو؛ 5 - فهرست مردمی.

چالش های پیش روی تونس

اکنون که نزدیک دو سال از سقوط رژیم سابق و روی کار آمدن حکومت فعلی تونس می گذرد، این کشور با دو چالش اساسی مواجه است. چالش اول مقابله با بازماندگان رژیم سابق برای جلوگیری از بازگشت احتمالی آنان به قدرت است. "منصف المرزوقی" رییس جمهور تونس معتقد "دولت برای ایجاد تغییرات ریشه ای در اموری که رژیم استبدادی سابق نهادینه کرده، راه پر خطری را پیش رو دارد".

اما چالش دومی که حکومت تونس پس از سقوط رژیم "بن علی" و به ویژه طی چند ماه اخیر با آن مواجه شده، خطر اسلامگرایان افراطی یا همان سلفی‌ها است که روز به روز در حال نفوذ در نقاط بیشتری در شمال آفریقا هستند. سلفی ها طی چند هفته اخیر چند تجمع و تظاهرات علیه دولت برگزار کرده و خواستار سهم بیشتری در قدرت هستند که در تجمعات مختلفشان با نیروهای دولتی درگیر شده اند.

خبرگزاری «ریا نووستی» روسیه، 26 دی