نگاهی به روند بین المللی شدن یوان واحد پول چین

 

 نگاهی به روند بین المللی شدن یوان واحد پول چین
در چند روز گذشته ارزش یوان واحد پول چین به طور مداوم افزایش یافته و اکنون یک دلار برابر با حدود 6.2 یوان شده که رکوردی جدید در این باره ایجاد شده است. تنها سه هفته از سال 2013 گذشته و ارزش یوان...، اکنون بیش از 0.2 در صد بالا رفته است.

به دنبال افزایش ارزش یوان، بسیاری از کشورها یوان را به عنوان ارز ذخیره خود اندوخته اند. مسوولان تريبون آزاد براي بانك هاي مركزي و صندوق هاي ذخيره (موسوم به OMFIF) در روزهای گذشته اعلام کرده اند که چند بانک اروپایی، ارز یوان اندوخته اند تا پاسخ گوی تقاضای معامله با یوان در بازار بین المللی باشند.

استن مشاور ارشد اقتصادی OMFIF بر این باور است که هدف از اندوختن یوان از سوی بانک های کشورها یاری به توسعه تجارت با چین و آمادگی برای معامله آزاد یوان است که در آینده تحقق پیدا می کند.

از ماه اوت سال 2010، بانک مرکزی چین به سرمایه گذاری بانک های مرکزی و نهادهای مالی برخی کشورها در بازار اوراق بهادار بانکی چین اجازه داد تا سال 2012، بازار اوراق بهادار بانکی چین به روی کشورهای خارجی بازتر شود. در ماه آوریل سال 2012، بانک مرکزی چین و بانک جهانی، توافق نامه ای امضا کردند که بر اساس آن، بانک جهانی به طور رسمی وارد بازار اوراق بهادار بانکی چین شده است. این باعث شد تا از آن پس، بانک مرکزی کشورهایی چون اندونزی و پاکستان نیز با اجازه بانک مرکزی چین وارد این بازار شد و بر اساس گزارش منتشر شده بانک مرکزی اکنون بیش از 50 نهاد خارجی با اجازه وارد بازار اوراق بهادار بانکی چین شده اند.

شی جون یان، معاون مرکز پژوهشی مالی معاصر وابسته به دانشگاه دارایی و اقتصادی چین در این باره معتقد است: تمایل بانک مرکزی بسیاری کشورهای اروپایی برای اندوختن یوان با افزایش مستمر ارزش یوان ارتباط داشته است. زیرا در افزایش ارزش یوان آن ها با اندوختن این پول به عنوان ارز خارجی خود می تواند بهره ببرند.

دیوید مارش، رییس OMFIF در این باره می گوید: در آینده بانک مرکزی کشورهای بیشتری در صف اندوختن یوان قرار می گیرند. اما چون اکنون یوان هنوز نمی تواند به عنوان یک پول اندوخته بین المللی آزادانه معامله شود، بانک های مرکزی کشورها امیدوارند چین در زمینه نرخ ارز یوان و روند باز شدن حساب سرمایه خود شفافیت بیشتری نشان دهد.

این جریان ها باعث شد تا اکنون چین از لحاظ میزان تولید ناخالص داخلی در مقام دوم جهان قرار گیرد. به دنبال توسعه اقتصادی چین، پیشرفت بین المللی شدن یوان، واحد پول این کشور روندی ناگریز است. توسعه سریع و قدرتمند اقتصادی چین موجب شده است که معامله کنندگان اقتصاد جهانی و مردم عادی در جهان به یوان اعتماد بیشتری داشته باشند و تقاضای یوان افزایش پیدا کند. اگر اقتصاد چین به طور پیوسته توسعه یابد، یوان به یک پول بین المللی تبدیل می شود.

با این حال، در روند بین المللی شدن یوان همچنان مسایلی وجود دارد که از میان آنها می توان به ثبات سیاسی و توسعه پایدار اقتصادی، سازوکارهای کامل اقتصاد بازار، سیستم کامل و سالم مالی، نظارت موثر بر امور مالی و شرایط مساعد بین المللی اشاره کرد؟

نخست این که به توسعه تجارت مرزی چین یاری می رساند. با استفاده از یوان در تجارت مرزی و گردشگری تا اندازه ای مساله کمبود روش محاسبه ارز حل شده و به توسعه تجارت دو جانبه کمک می کند. همچنین بیشتر کشورهای همسایه چین منافع غنی طبیعی دارند، اما عرضه کالا در بازار آن ها کماکان دارای کمبودهایی است. ورود و استفاده از یوان در این کشورها می تواند کمبود منافع طبیعی چین و مازاد تولید این کشور را هم حل کند.

دوم آن که ریسک زیان ناشی از نوسانات نرخ ارز کاهش یافته و به توسعه تجارت و سرمایه گذاری بین المللی چین یاری می کند. با بین المللی شدن یوان در تجارت و سرمایه گذاری خارجی، به غیر از کمک به توسعه تجارت و سرمایه گذاری چین، به توسعه بازار مالی چین هم یاری می شود.

افزون بر این، با بین المللی شدن یوان، جایگاه و نفوذ بین المللی چین افزایش پیدا می کند. در جهان کنونی، بین المللی بودن پول هایی چون دلار، یورو و ین تا اندازه ای قدرت اقتصادی و اعتبار بین المللی آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن را نشان می دهد. به این ترتیب، با بین المللی شدن یوان، چین حق چاپ و تنظیم میزان پول جهانی را به دست می آورد و جایگاه و نفوذ چین در فعالیت های اقتصاد جهانی نیز افزایش پیدا می کند.

اما بین المللی شدن یوان چه جنبه های منفی برای چین به بار می آورد؟ در این رابطه باید گفت که همزمان با کسب حق انتشار پول بین المللی، هزینه هایی نیز وجود دارد. نخست این که مشکلات در کنترل کلان اقتصادی افزایش می یابد. پس از بین المللی شدن یوان، این واحد پولی به اندازه زیادی در بازار بین المللی مالی گردش می کند که این امر موجب کاهش توانایی کنترل آن از سوی بانک مرکزی چین و نیز ایجاد تاثیر منفی در اجرای سیاست کنترل کلان اقتصاد داخلی چین می شود.

برای روشن تر شدن این موضوع من یک مثال می آورم، برای نمونه، وقتی که بانک مرکزی چین می خواهد برای جلوگیری از تورم پول در داخل کشور بهره بانکی را بالا ببرد، در چنین صورتی یوان هایی که در خارج از کشور گردش می کنند وارد بانک های چین می شوند و این تاثیر منفی در تحقق هدف بانک مرکزی چین خواهد داشت. نکته منفی دوم آن که مدیریت و نظارت پول نقد یوان برای چین سخت تر می شود. با توجه به آن که پس از بین المللی شدن یوان، میزان زیادی از این واحد پولی در کشورهای دیگر گردش می کند و نظارت و مدیریت بر این پول ها برای بانک مرکزی چین بسیار سخت خواهد بود. افزون بر این، گردش برون مرزی یوان پدیده های غیر قانونی از جمله قاچاق کالاها و مواد مخدر و قرعه کشی را به بار می آورد. از سوی دیگر، این فعالیت های غیر قانونی همین طور موجب گردش غیر عادی یوان در جهان می شود که هم در ثبات بازار مالی چین تاثیر منفی داشته و هم مشکلات چین در مبارزه با جعل یوان و پولشویی بیشتر می شود.



در صورت بین المللی شدن یوان، ارتباط اقتصاد چین با اقتصاد جهان نزدیک تر می شود، این به معنای آن است که هر نوسانی که در بازار بین المللی مالی جهان پیش آید در بازار مالی داخلی چین تاثیر بر جای می گذارد؛ چه منفی باشد و چه مثبت.

به هر حال، به دنبال بین المللی شدن یوان تاثیر همه جانبه و عمیق در ساختار اقتصادی و سیستم مالی چین بر جای می گذارد. چین با کسب مزایایی ناشی از این روند، برای تکمیل و بازتر کردن بازار خود و شفافیت؛ سیاست های اقتصادی خود را تقویت می بخشد. این امر از سوی دیگر به معنای افزایش ریسک های بازار مالی چین است. با آن که بین المللی شدن یوان تاثیر منفی بر جای می گذارد، اما مزایای آن از زیان ها به مراتب بیشتر است.

روند بین المللی شدن دلار و یورو نشان می دهد که کسب انتشار پول بین المللی به معنای منابع کلان اقتصادی و سیاسی در جهان است. بین المللی شدن یوان نیز تاثیر عمیق و دیرپایی در اوضاع ژئوپولتیک کشورهای غرب می گذارد؛ که خوب این به هر حال از نکات مثبت و مزایای بین المللی شدن این واحد پولی است.