نگاه اجمالی به پیمان استراتژیک افغانستان – امریکا
با توجه به اهداف سیاست خارجی افغانستان
مقدمه:
امضای پیمان استراتژیک میان افغانستان و امریکا از دیر زمانی بود که در رسانه های ملی و بین المللی به صورت خبر و تحلیل های سیاسی با آنکه متن کامل ...آن در دسترس نبود مورد بحث و تحلیل قرار می گرفت. قبل از امضای این پیمان مخالفت ها و حمایت های گوناگون از سوی گروها و احزاب سیاسی و حتی شهروندان عادی کشور صورت می گرفت و دو دیدگاه بسیار کلی که تعدادی به شدت مخالف امضای این پیمان بودند و تعدادی هم با استدلال اینکه منافع ملی افغانستان تقاضا می نماید که این سند همکاری های استراتژیک به امضا برسد شدیدا حمایت می کردند. با امضای سند همکاری های استراتژیک میان افغانستان و امریکا بحث و تحلیل روی نقاط قوت و ضعف آن در رسانه های ملی و بین المللی صورت می گیرد. درین سند دولت افغانستان و امریکا با توجه به رضایت که دارند تعهداتی را به یک دیگر سپرده اند. از آنجمله دولت افغانستان تعهدات چون توسعه سیاسی ( حکومت داری خوب ، حاکمیت قانون و تقویت ارزش های نوین دموکراتیک و تامین مشارکت مردم ) ، اصلاح پروسه های انتخابات و مبارزه با فساد اداری را سپرده اند. دولت امریکا نیز با توجه اهداف و منافع را که دنبال می کند تعهداتی چون مبارزه با تروریسم و القاعده، مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان یافته، همکاری های منطقه ای و کمک های توسعه ای سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی سپرده است. اما باز هم سوال درینجا است که نقش پیمان استراتژیک امریکا و افغانستان در تامین اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان چیست؟ با توجه به این سوال درینجا اولا به اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان مورد بررسی قرار می گیرد و بعد نقاط قوت این پیمان در تامین اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد.
1- اهداف سیاست خارجی افغانستان :
از آنجاییکه تمام دولت ها در عرصه سیاست خارجی خود یک سری اهداف را مبتنی بر قدرت ملی خود تعریف کرده و در عرصه بین المللی و روابط با کشور ها ی دیگر در صدد دستیابی به آن می باشد. افغانستان نیز با توجه به قدرت ملی و امکانات که دارد اهداف را در سیاست خارجی تعریف کرده و در روابط خود با دیگر کشور ها و قدرت های بزرگ در صدد دستیابی به آن می باشد. تعریف که از اهداف سیاست خارجی دانشمندان سیاسی انجام دادند عبارت است از : مسایل و ارزش های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که یک کشور در تعاملات بین المللی خود در صدد دستیابی به آن می باشد. با توجه به این تعریف می توان اهداف سیاست خارجی افغانستان را صورت کلی چنین بر شمرد.
1-1- تلاش بر تحکیم ثبات و امنیت در افغانستان: افغانستان بعد از حادثه 11 سیپتامبر و تشکیل دولت مرکزی با چالش ها و مشکلات شدید امنیتی روبرو بوده است و مسئله امنیت و تحکیم ثبات یک امر مهم برای این کشورتلقی می شود و همچنان دولت افغانستان بعد از حضور نیروهای خارجی با دشمنان و مخالفین شدید روبرو شده است و همواره مورد تهدید قرار می گیرد. با این صورت تحکیم ثبات و امنیت یکی از اهداف اساسی در سیاست خارجی افغانستان به حساب می آید.
1-2- پیشبرد پروسه صلح و مذاکره سیاسی: دولت افغانستان با همکار های بین المللی خود بعد از دعوت مخالفین به پروسه صلح و ایجاد یک روند تازه برای جذب مخالفین دولت و با تشکیل نهاد ها و شورا ها درین عرصه تلاش کردند که با پیشبرد این برنامه امنیت را در افغانستان تامین نماید. با توجه به عدم مشخص بودن مخالفین و جواب منفی گفتن مخالفین به پروسه صلح دولت افغانستان با همکار های جهانی خود رویکرد جدید را برای پیشبرد این برنامه ایجاد کردند. با این صورت مذاکره سیاسی و پروسه صلح هم یکی از اهداف اساسی در سیاست خارجی افغانستان تلقی می شود.
1-3- جلب کمک های خارجی برای بازسازی افغانستان: دولت افعانستان با توجه به شرایط که دارد نیازمند کمک های خارجی برای پیشبرد برنامه های انکشافی می باشد. به همین دلیل افغانستان کنفرانس های متعدد را برای جلب کمک های خارجی و جامعه جهانی دایر کرده است. به همین صورت است که نیازمندی افغانستان به کمک های خارجی و جامعه جهانی این کشور را وادار می سازد که یکی از اهداف اساسی خود را در عرصه بین المللی جلب کمک های خارجی برای بازسازی افغانستان به حساب آورده و در صدد دستیابی به آن باشد.
1-4- توسعه ملی ( توسعه اقتصادی – سیاسی و اجتماعی ): افغانستان یکی از کشور های توسعه نیافته به حساب می آید و این کشور در تلاش است که با توجه به وضعیت سیاسی – اقتصادی خود توسعه را دنبال نماید. تقویت ارزش های دموکراتیک ّ، حقوق بشر ، حاکمیت قانون، مشارکت سیاسی و حقوق زنان و......... از برنامه های توسعه سیاسی و توسعه فرهنگ سیاسی مدرن از برنامه های اجتماعی توسعه و همچنان توسعه اقتصادی یکی از اهداف مهم در سیاست خارجی افغانستان به حساب می آید.
1-5- افزایش قدرت ملی در عرصه منطقه ای و جهانی : به صورت طبیعی کشور ها در صدد تقویت قدرت ملی خود در عرصه منطقه ای و بین المللی می باشد، دولت افغانستان نیز در اهداف میان مدت و بلندت مدت خود تقویت جایگاه و قدرت افغانستان را در سطح منطقه و جهان را یکی از اهداف اساسی خود در سیاست خارجی خود به شمار می آورد.
2- نقاط قوت پیمان استراتژیک افغانستان- امریکا:
از آنجاییکه شرایط امروزه افغانستان و منافع ملی افغانستان تقاضا می کند که استراتژی اتحاد و ائتلاف را در سیاست خارجی در پیش بیگیرد و با امضای سند همکار ی با کشور های مختلف در صدد دستیابی به اهداف ملی افغانستان می باشد. به هر صورت نقاط قوت پیمان استراتژیک افغانستان – امریکا را می توان با توجه اهداف سیاست خارجی افغانستان و با تناسب با آن به صورت کلی به صورت ذیل بیان نمود.
1- نقش اساسی در امنیت و ثبات در افغانستان: از آنجاییکه امنیت و تحکیم ثبات سیاسی در افغانستان یکی از مهمترین اهداف در سیاست خارجی افغانستان به شمار می رود ّ، این سند نقش کلیدی را در تامین امنیت و ثبات در افغانستان داشته است. چرا که ایالات متحده و دولت افعانستان تعهد کرده است که تهدید برای یکی تهدید برای دیگری نیز به حساب می آید و این دو کشور با استفاده از ابزار های دیپلماسی – اقتصادی و حتی نظامی با آن تهدید مقابله می کند. دولت امریکا درین سند تعهد کرده است که افغانستان را منحیث عضو خارج از ناتو به حساب آورد که می تواند برای امنیت و ثبات افغانستان کمک کند.
2- حمایت از پروسه مصالحه در چارچوب قانون اساسی : نگرانی های وجود داشت که دولت امریکا با توجه به منافع ملی که دارد با مخالفین دولت افغانستان در چارچوب معین خود مذاکرات و مصالحه را انجام دهد اما بعد از امضای پیمان دولت امریکا مذاکرات را تنها از راه پذیرش قانون اساسی و دستاوردهای ده ساله مشروط کرده است.
3- تقویت نیرو های امنیتی و نظامی : ایالات متحده امریکا تعهد کرده است که نیروهای امنیتی ونظامی افغانستان را تجهیز و تقویت نماید و هزینه های آنرا سالانه به مقدار مشخص شده پرداخت نماید.
4- تقویت ارزش های نوین و یا دموکراتیک:
5- جلب حمایت اقتصادی امریکا در عرصه های مختلف انکشافی
6- تعین اهداف و تهدیدات مشترک بین افغانستان و امریکا:
به هر حال با آنکه این پیمان استراتژیک نقاط اساسی و کلیدی مفید و قوت را داشته که می تواند برای مردم افغانستان امیدبخش باشد واز جانب دیگر نقاط منفی را در بر دارد که می تواند برای مردم افغانستان درد سر ساز و فاجعه آمیز باشد نظیر عدم مشخص شدن ضمانت اجرایی ، عدم ذکر مقدار کمک های امریکا به افغانستان جهت توسعه اقتصادی و سیاسی ، بر انگیختن حساسیت های همسایه های افغانستان از چگونگی عملیاتی شدن این سند درآینده ، عدم مشخص نبودن مفهوم دفاع مشروع در متن سند ازجانب امریکا در افغانستان و مشروعیت بخشیدن این پیمان ازجانب لویه جرگه عنعنوی که در متن سند ذکر گردیده است ، عدم مشخص بودن نوع حکومت مرکزی در متن سند و... نام برد.
و من الله توفیق
+ نوشته شده توسط یقین علی دانش | نظر بدهید
با توجه به اهداف سیاست خارجی افغانستان
مقدمه:
امضای پیمان استراتژیک میان افغانستان و امریکا از دیر زمانی بود که در رسانه های ملی و بین المللی به صورت خبر و تحلیل های سیاسی با آنکه متن کامل ...آن در دسترس نبود مورد بحث و تحلیل قرار می گرفت. قبل از امضای این پیمان مخالفت ها و حمایت های گوناگون از سوی گروها و احزاب سیاسی و حتی شهروندان عادی کشور صورت می گرفت و دو دیدگاه بسیار کلی که تعدادی به شدت مخالف امضای این پیمان بودند و تعدادی هم با استدلال اینکه منافع ملی افغانستان تقاضا می نماید که این سند همکاری های استراتژیک به امضا برسد شدیدا حمایت می کردند. با امضای سند همکاری های استراتژیک میان افغانستان و امریکا بحث و تحلیل روی نقاط قوت و ضعف آن در رسانه های ملی و بین المللی صورت می گیرد. درین سند دولت افغانستان و امریکا با توجه به رضایت که دارند تعهداتی را به یک دیگر سپرده اند. از آنجمله دولت افغانستان تعهدات چون توسعه سیاسی ( حکومت داری خوب ، حاکمیت قانون و تقویت ارزش های نوین دموکراتیک و تامین مشارکت مردم ) ، اصلاح پروسه های انتخابات و مبارزه با فساد اداری را سپرده اند. دولت امریکا نیز با توجه اهداف و منافع را که دنبال می کند تعهداتی چون مبارزه با تروریسم و القاعده، مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان یافته، همکاری های منطقه ای و کمک های توسعه ای سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی سپرده است. اما باز هم سوال درینجا است که نقش پیمان استراتژیک امریکا و افغانستان در تامین اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان چیست؟ با توجه به این سوال درینجا اولا به اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان مورد بررسی قرار می گیرد و بعد نقاط قوت این پیمان در تامین اهداف ملی در سیاست خارجی افغانستان مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد.
1- اهداف سیاست خارجی افغانستان :
از آنجاییکه تمام دولت ها در عرصه سیاست خارجی خود یک سری اهداف را مبتنی بر قدرت ملی خود تعریف کرده و در عرصه بین المللی و روابط با کشور ها ی دیگر در صدد دستیابی به آن می باشد. افغانستان نیز با توجه به قدرت ملی و امکانات که دارد اهداف را در سیاست خارجی تعریف کرده و در روابط خود با دیگر کشور ها و قدرت های بزرگ در صدد دستیابی به آن می باشد. تعریف که از اهداف سیاست خارجی دانشمندان سیاسی انجام دادند عبارت است از : مسایل و ارزش های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که یک کشور در تعاملات بین المللی خود در صدد دستیابی به آن می باشد. با توجه به این تعریف می توان اهداف سیاست خارجی افغانستان را صورت کلی چنین بر شمرد.
1-1- تلاش بر تحکیم ثبات و امنیت در افغانستان: افغانستان بعد از حادثه 11 سیپتامبر و تشکیل دولت مرکزی با چالش ها و مشکلات شدید امنیتی روبرو بوده است و مسئله امنیت و تحکیم ثبات یک امر مهم برای این کشورتلقی می شود و همچنان دولت افغانستان بعد از حضور نیروهای خارجی با دشمنان و مخالفین شدید روبرو شده است و همواره مورد تهدید قرار می گیرد. با این صورت تحکیم ثبات و امنیت یکی از اهداف اساسی در سیاست خارجی افغانستان به حساب می آید.
1-2- پیشبرد پروسه صلح و مذاکره سیاسی: دولت افغانستان با همکار های بین المللی خود بعد از دعوت مخالفین به پروسه صلح و ایجاد یک روند تازه برای جذب مخالفین دولت و با تشکیل نهاد ها و شورا ها درین عرصه تلاش کردند که با پیشبرد این برنامه امنیت را در افغانستان تامین نماید. با توجه به عدم مشخص بودن مخالفین و جواب منفی گفتن مخالفین به پروسه صلح دولت افغانستان با همکار های جهانی خود رویکرد جدید را برای پیشبرد این برنامه ایجاد کردند. با این صورت مذاکره سیاسی و پروسه صلح هم یکی از اهداف اساسی در سیاست خارجی افغانستان تلقی می شود.
1-3- جلب کمک های خارجی برای بازسازی افغانستان: دولت افعانستان با توجه به شرایط که دارد نیازمند کمک های خارجی برای پیشبرد برنامه های انکشافی می باشد. به همین دلیل افغانستان کنفرانس های متعدد را برای جلب کمک های خارجی و جامعه جهانی دایر کرده است. به همین صورت است که نیازمندی افغانستان به کمک های خارجی و جامعه جهانی این کشور را وادار می سازد که یکی از اهداف اساسی خود را در عرصه بین المللی جلب کمک های خارجی برای بازسازی افغانستان به حساب آورده و در صدد دستیابی به آن باشد.
1-4- توسعه ملی ( توسعه اقتصادی – سیاسی و اجتماعی ): افغانستان یکی از کشور های توسعه نیافته به حساب می آید و این کشور در تلاش است که با توجه به وضعیت سیاسی – اقتصادی خود توسعه را دنبال نماید. تقویت ارزش های دموکراتیک ّ، حقوق بشر ، حاکمیت قانون، مشارکت سیاسی و حقوق زنان و......... از برنامه های توسعه سیاسی و توسعه فرهنگ سیاسی مدرن از برنامه های اجتماعی توسعه و همچنان توسعه اقتصادی یکی از اهداف مهم در سیاست خارجی افغانستان به حساب می آید.
1-5- افزایش قدرت ملی در عرصه منطقه ای و جهانی : به صورت طبیعی کشور ها در صدد تقویت قدرت ملی خود در عرصه منطقه ای و بین المللی می باشد، دولت افغانستان نیز در اهداف میان مدت و بلندت مدت خود تقویت جایگاه و قدرت افغانستان را در سطح منطقه و جهان را یکی از اهداف اساسی خود در سیاست خارجی خود به شمار می آورد.
2- نقاط قوت پیمان استراتژیک افغانستان- امریکا:
از آنجاییکه شرایط امروزه افغانستان و منافع ملی افغانستان تقاضا می کند که استراتژی اتحاد و ائتلاف را در سیاست خارجی در پیش بیگیرد و با امضای سند همکار ی با کشور های مختلف در صدد دستیابی به اهداف ملی افغانستان می باشد. به هر صورت نقاط قوت پیمان استراتژیک افغانستان – امریکا را می توان با توجه اهداف سیاست خارجی افغانستان و با تناسب با آن به صورت کلی به صورت ذیل بیان نمود.
1- نقش اساسی در امنیت و ثبات در افغانستان: از آنجاییکه امنیت و تحکیم ثبات سیاسی در افغانستان یکی از مهمترین اهداف در سیاست خارجی افغانستان به شمار می رود ّ، این سند نقش کلیدی را در تامین امنیت و ثبات در افغانستان داشته است. چرا که ایالات متحده و دولت افعانستان تعهد کرده است که تهدید برای یکی تهدید برای دیگری نیز به حساب می آید و این دو کشور با استفاده از ابزار های دیپلماسی – اقتصادی و حتی نظامی با آن تهدید مقابله می کند. دولت امریکا درین سند تعهد کرده است که افغانستان را منحیث عضو خارج از ناتو به حساب آورد که می تواند برای امنیت و ثبات افغانستان کمک کند.
2- حمایت از پروسه مصالحه در چارچوب قانون اساسی : نگرانی های وجود داشت که دولت امریکا با توجه به منافع ملی که دارد با مخالفین دولت افغانستان در چارچوب معین خود مذاکرات و مصالحه را انجام دهد اما بعد از امضای پیمان دولت امریکا مذاکرات را تنها از راه پذیرش قانون اساسی و دستاوردهای ده ساله مشروط کرده است.
3- تقویت نیرو های امنیتی و نظامی : ایالات متحده امریکا تعهد کرده است که نیروهای امنیتی ونظامی افغانستان را تجهیز و تقویت نماید و هزینه های آنرا سالانه به مقدار مشخص شده پرداخت نماید.
4- تقویت ارزش های نوین و یا دموکراتیک:
5- جلب حمایت اقتصادی امریکا در عرصه های مختلف انکشافی
6- تعین اهداف و تهدیدات مشترک بین افغانستان و امریکا:
به هر حال با آنکه این پیمان استراتژیک نقاط اساسی و کلیدی مفید و قوت را داشته که می تواند برای مردم افغانستان امیدبخش باشد واز جانب دیگر نقاط منفی را در بر دارد که می تواند برای مردم افغانستان درد سر ساز و فاجعه آمیز باشد نظیر عدم مشخص شدن ضمانت اجرایی ، عدم ذکر مقدار کمک های امریکا به افغانستان جهت توسعه اقتصادی و سیاسی ، بر انگیختن حساسیت های همسایه های افغانستان از چگونگی عملیاتی شدن این سند درآینده ، عدم مشخص نبودن مفهوم دفاع مشروع در متن سند ازجانب امریکا در افغانستان و مشروعیت بخشیدن این پیمان ازجانب لویه جرگه عنعنوی که در متن سند ذکر گردیده است ، عدم مشخص بودن نوع حکومت مرکزی در متن سند و... نام برد.
و من الله توفیق
+ نوشته شده توسط یقین علی دانش | نظر بدهید
No comments:
Post a Comment